SRBI U HABSBURŠKOJ MONARHIJI - ZASLUŽNI SRBI PREČANI
- Detalji
- Datum kreiranja: 09 April 2015
Indeks članaka
"Za sad svaki čista srca Srbin, slobodno može se slatkom nadeždom pitati da će Serbija procvetati, i Srpstvo proslaviti se. Srbin će odsad Srbina grliti i ljubiti, ne gledajući rastavlja li ij Drina, Dunav ili Sava. Odsad će Srbin Srbina Srbinom a ne Švabom zvati, ako je i Cara austrijskog verni podanik, ta njega i njegov Car Srbinom zove."
Granice država kao i same države se mijenjaju,nastaju ili nestaju.Nacionalna svijest i ljubav prema otadžbini Srbiji vjekovima je pratila sve Srbe,znane i neznane, kako one u matici Srbiji, tako i Srbe u dijaspori.Bilo bi nepravedno pored Srba iz zapadnih krajeva (današnje Bosne i Hercegovine i Hrvatske) ne spomenuti i Srbe "prečane" koji su obogatili sveukupnu srpsku kulturu i nauku.
Pavle Paja Jovanović
(Vršac, 16. jun 1859 — Beč, 30. novembar 1957)
Jedan od najvećih srpskih slikara i tipičan predstavnik akademskog realizma.Zahvaljujući izuzetno bogatom opusu a naročito delima sa temama iz narodnog života i onim sa istorijskom tematikom snažno je i široko uticao na likovno obrazovanje, kulturu ali i na rodoljublje naroda.
Paja je prvi put došao u Beograd 1910. godine, na poziv kralja Petra I. Utiske o svom prvom susretu sa gradom za koji će ostati vezan zauvek opisao je ovim rečima:
"Za malo dosade na granici - pregled carine i pasoša - bogato si nagrađen kada voz sa grmljavinom protutnji savski most, a Beograd u zraku jutarnjeg sunca, kao zlatom obasut pojavi se pret tobom... Ali, po svoj prirodi Beograd je jedinstven između dve silne reke, grad je sazidan na strmoj steni a na istoj visini sa gradom leži varoš sama, kao golemi zmaj. - Jest! sa gradom kao glavom i silnim trupom na grebenu".
Paja Jovanović umro je 30. novembra 1957. godine u Beču. Kao što je želeo, urna sa pepelom preneta je i položena da večno počiva u voljenom Beogradu.
Sava Popović Tekelija
(Arad, 28. avgust 1761 — Pešta, 21. septembar 1842)
Prvi Srbin doktor prava, osnivač „Tekelijanuma“, predsednik Matice srpske, dobrotvor, plemić, trgovac, pravnik, filantrop i ktitor.Potiče iz srpske banatske vojničke i plemićke porodice Popović, koja je izdanak stare vlastelinske srpske loze. Posle pada srpske despotovine (1459), porodica se našla u Ugarskoj, ali bez plemićke titule. Među vodeće u srpskom narodu, porodica je ušla zahvaljujući Jovanu Tekeliji, Savinom pradedi.
Dositej Obradović (svetovno ime Dimitrije)
(Čakovo, 1739, 1742. ili 1744. — Beograd, 28. mart 1811.)
Srpski prosvetitelj i reformator revolucionarnog perioda nacionalnog buđenja i preporoda. Rođen je u rumunskom delu Banata tadašnje Austrije. Školovao se za kaluđera, ali je napustio taj poziv i krenuo na putovanja po celoj Evropi, gde je primio ideje evropskog prosvetiteljstva i racionalizma. Ponesen takvim idejama radio je na prosvećivanju svog naroda, prevodio je razna dela među kojima su najpoznatije Ezopove basne, a potom je i sam pisao dela, prvenstveno programskog tipa, među kojima je najpoznatije „Život i priključenija“. Dositej je bio prvi popečitelj prosvete u Sovjetu i tvorac svečane pesme „Vostani Serbije“. Njegovi ostaci počivaju u Beogradu, na ulazu u Sabornu crkvu, iako je njegova izričita želja bila da bude sahranjen pored Hajdučke česme u beogradskom Košutnjaku.
Jakov Ignjatović
(Sentandreja, 26. novembar 1822 — Novi Sad, 23. jun 1889)
Poznati srpski romanopisac i prozni pisac iz 19. veka.Ignjatović se rodio u Sentandreji. Osnovnu školu je učio u mestu rođenja, a gimnaziju u Vacu, Ostrogonu i Pešti. Prava je slušao u Pešti, ali je zbog sukoba sa profesorima napustio univerzitet i dobrovoljno otišao u husare. Kasnije je završio prava u Kečkemetu, kao husar. Kratko vreme je bio advokat, i čim je izbila Mađarska revolucija (1848), uzeo je učešće na strani Mađara protiv Beča, zbog čega je, posle mađarske kapitulacije, morao prebeći u Beograd. U Beogradu je živeo kao novinar do 1850, a zatim je putovao po svetu. Pojavljuje se posle tri godine i otada vidno učestvuje u javnom životu vojvođanskih Srba. Bio je urednik Letopisa Matice srpske u periodu 1854—1856, zatim „narodni sekretar“ u Karlovcima i veliki beležnik u Novom Sadu. U periodu od 1863. do 1879. živeo je u Dalju, gde je radio kao advokat i službenik patrijaršijskog imanja mitropolije Gornjokarlovačke. Svoju privatnu biblioteku zaveštao je Srpskoj čitaonici u Dalju.
Katarina Ivanović
(Vesprem, 15. maj 1811. — Stolni Beograd, 22. septembar 1882.)
Srpska slikarka.Katarina Ivanović je rođena u porodici srpskog građevinskog preduzimača u Vespremu, u Ugarskoj. Detinjstvo je provela u Stolnom Beogradu u maloj srpskoj zajednici koja se opirala gubljenju nacionalnog identita.Talentovana od detinjstva slikarstvo je počela da uči zahvaljujući novčanoj pomoći trgovca Đorđa Stankovića u Pešti u ateljeu Jožefa Peškog. Kasnije je njen dar za likovnu umetnost uočila i mađarska grofica Čaki koja joj je omogućila da slikarstvo uči u Beču u Umetničkoj akademiji, gde žene u to doba inače nisu imale pristup. Dalje se usavršavala na Akademiji u Minhenu, gde studira skoro dve godine (1845 — 1846) istortijsko slikarstvo. Tu je započela studiju poznate kompozicije Oslobođenje Beograda 1806. Godine 1846. odlazi u Beograd u kom ostaje svega godinu dana. Izvesno vreme živela je u Parizu i Zagrebu.
Preminula je u Stonom Beogradu 22. septembra 1882. godine.Njeni posmrtni ostaci 1967. godine preneti su u Beograd.
Jovan Pačić
(Baja, Ugarska, 6. novembar 1771 — Budim, 4. decembar 1849)
Srpski pesnik i slikar. Posle osnovne škole u bačkom mestu rođenja, učio je i gimnaziju, možda i u Kaloči i Budimu. Da bi se oslobodio siromaštva, stupio je, 1792. ili 1793. u vojsku, i kao austrijski konjanik vojevao je u francuskim ratovima. Kod Vagrama je 1812. zadobio ranu sabljom preko usana, a 1813. je otišao u penziju, jedno zbog promrzlih nogu u Rusiji, a drugo, što će biti glavni razlog, zbog nekih nesuglasica sa pretpostavljenima. Kao umirovljeni konjički kapetan (Rittmeister), Jovan Pačić je živeo u Novom Sadu dugo godina, zatim se preselio na kraće vreme u Đur, i naposletku (1838) u Budim. Umro je u poznatoj gostionici Kod zlatnog jelena Sime Ignjatovića, strica Jakova Ignjatovića, u Tabanu, gde je stanovao neko vreme zajedno sa Simom Milutinovićem i Milovanom Vidakovićem, za vreme bombardovanja i juriša Košutovih trupa na budimsku tvrđavu 1849.
Pačić je objavio veoma mnogo stihova u Serbskom letopisu, Peštansko budimskom skoroteči, u Srpskom narodnom listu i Magazinu za hudožestvo i modu do 1842. Godine 1827. je štampao u Budimu tri sveske Sočinenija pjesnoslovska.
Dimitrije - Mita Popović
(Baja, 3. jul 1841 - Budimpešta, 8. jun 1888)
Srpski pesnik iz Ugarske.Rođen je u veoma siromašnoj porodici Nauma i Julijane Popović, rođene Kresojević. Mita Popović je imao braću Đenu i Jocu, te sestru Milicu. 1852. godine naprasno mu je umro otac Naum, pa je porodica postala još siromašnija. Popović je bio odličan učenik. Majka je želela da Mita postane kaluđer, pa ga je poslala u Sremske Karlovce. Međutim, nezadovoljan stečenim iskustvima Mita Popović se 1855. vratio u Baju da završi gimnaziju. Maturirao je 1861. godine i po preporuci njegovog profesora Jožefa Kalmara (mađ. Kalmár József) i po preporuci direktora bajske gimnazije i glavnog sudije grada Baje, odmah je uspeo da upiše prava u Pešti. Bio je član "Preodnice" i pitomac Tekelijanuma. Državni ispit je položio odličnim uspehom 1863, a sledeće godine ga je ispitna komisija predložila da radi u sudu. 1869. stekao je zvanje meničnog advokata. Radio je u magistratu u Baji kao veliki beležnik do 1872. godine. 1871. godine oženio se sa Milom Savić. Godine 1877. kada su Mađari slavili zbog turske pobede nad Rusima, Mita Popović kao Srbin nije želeo da učestvuje u tom slavlju, pa je iznenada bio prisiljen da napusti Baju. Želeo je da ode u Novi Sad, ali se 1878. preselio u Sombor, gde je živeo do svoje duševne bolesti 1886. godine. Održavao je prijateljske veze sa uglednim Srbima onoga doba u Ugarskoj: Svetozarom Miletićem, Jovanom Jovanovićem Zmajem, Lazom Kostićem. Posebno su mu bili bliski Stevan V. Popović, Jovan Paču, Nika Grujić Ognjan i drugi.
Popović je pisao u romantičnom maniru i njegove pesme su svojedobno bile veoma popularne, pa su na njih mnogi kompozitori komponovali melodiju (Jovan Paču, Aksentije Maksimović, Mita Topalović, Dragutin Blažek itd). Ušao je u knjigu Znameniti Srbi 19. veka Andre Gavrilovića. Njegove pesme štampali su svi značajni srpski listovi Danica, Letopis Matice srpske, Golub, Preodnica, Stražilovo i Javor. Najpoznatije pesme Mite Popovića su O Vidovu-dnu (Sabljo moja dimišćijo), Pod lipom, Napred!, Napraviću šajku, U gori, Šalajdalajdanom i Gusle moje javorove.
Umro je u Zavodu za umobolne u Budimpešti 1888. godine.
Kornelije Stanković
(Budim, 23. avgust 1831 — Budim, 16. april 1865)
Prvi srpski školovani kompozitor, melograf, dirigent, pijanista i muzički pisac.
Rođen je u srpskoj građanskoj porodici u Tabanu, srpskoj četvrti Budima. Ostavši rano bez roditelja, jedno vreme je živeo kod starije sestre u Aradu, gde je pohađao osnovnu školu i dva razreda gimnazije. Potom je prešao u Segedin, te kod brata Josifa u Taban, da bi pohađao i završio gimnaziju u Pešti (1849). Zahvaljujući moralnoj i materijalnoj pomoći porodičnih prijatelja, bračnog para Jelene i Pavla Riđičkog od Skribešća, 1850. godine otišao je na studije muzike u Beč. Kod uglednog dvorskog orguljaša, profesora Konzervatorijuma Simona Sehtera, među čijim je učenicima bio i Anton Brukner, izučavao je harmoniju i kontrapunkt i savladao osnove pijanističke tehnike. Interesovao se i za vino. Raskošan muzički život i poduke bečkog profesora obeležili su najznačajniji deo, ali i završetak Stankovićevog školovanja. Neizlečiva bolest, tuberkuloza, mladom umetniku je onemogućila željeno muzičko usavršavanje u Rusiji.
Preminuo je u trideset četvrtoj godini, uoči Uskrsa, 4/16. aprila 1865. godine. Sahranjen je na srpskom groblju u Tabanu. Kada je ovo groblje iseljeno, njegovi posmrtni ostaci su preneseni na Budimsko groblje, odakle su na inicijativu Muzičkog društva „Stanković“ 1940. godine preneti u Beograd i sahranjeni na Novom groblju, u Aleji velikana.
Miloš Crnjanski
(Čongrad, 26. oktobar 1893. — Beograd, 30. novembar 1977.)
Srpski književnik i jedan od najznačajnijih stvaralaca srpske literature XX veka. Istakao se kao pesnik, pripovedač, romansijer i publicista. Bavio se i likovnom kritikom.
Otac Toma bio je niži činovnik koji je zbog svog temperamentnog zastupanja srpske manjinske politike „prognan“ iz Banata, iz Ilandže (koju je Crnjanski nazivao Ilančom, po njenom starom nazivu) u Čongrad, koji je po Crnjanskom bio neka vrsta "tadašnjeg činovničkog Sibira". Majka mu se zvala Marina Vujić i bila je rodom iz Pančeva.
Miloš Crnjanski je od 1896. odrastao u Temišvaru, u patrijarhalno-rodoljubivoj sredini koja će mu kult Srbije i njene prošlosti usaditi u dušu kao najdražu relikviju.
1920. upoznaje se sa Vidom Ružić sa kojom će se 1921. i venčati. Iste godine Crnjanski sa Vidom odlazi u Pariz i Bretanju, a u povratku putuje po Italiji. 1922. je bio nastavnik u pančevačkoj gimnaziji, iste godine je stekao diplomu na Filozofskom fakultetu u Beogradu.
Dugi niz godina radio je u diplomatiji, avreme posle Drugog svetskog rata proveo je u emigraciji.Pisao je drame,memoare,eseje i romane.Najpoznatiji su: Seobe,Dnevnik o Čarnojeviću i Roman o Londonu.
U Jugoslaviju se vratio 1965. godine.Isprva je stanovao u beogradskom hotelu „Ekscelzior“ u blizini Skupštine. U traganju za obalama svoga života, on je s radošću ugledao Beograd koji je u njegovoj nostalgiji blistao „kao kroz suze ljudski smeh”.
U Beogradu je preminuo 30. novembra 1977. godine i sahranjen u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu.
Prema želji iz testamenta Narodna biblioteka Srbije je 1979. godine primila zaostavštinu Miloša Crnjanskog.
Joakim Vujić
(20. septembar 1772 — 20. novembar 1847)
Srpski književnik i autor preko četrdeset različitih dela.Rodio u Baji od roditelja Grigorija i Jevre. Školovao se u Baji, Novom Sadu, Kalači, Ostrogonu i Požunu, gde je izučio pava. Ovde je redovno posećivao pozorišne predstave. Polazeći odatle, Vujić je zapisao sledeće: „Obiđem sve moje premile staze, po kojima sam se prohoždavao, čitao i moje školske materije učio, najposle poljubim i sve, a naipače moja premila drevesa sa suzama orosim, grleći i ljubeći i, pod kojima sam sedio i različie opštepolezne knjige čitao“.
U jesen 1823. Joakim Vujić je prvi put boravio u Srbiji.
Godine 1828. Joakim Vujić je u Budimu štampao „Putešestvije po Serbiji“; pre toga je već bilo izišlo njegovo „Novoe zemljeopisanije“. Dane očajanja, zbog propalog braka, proveo je u manastiru Bezdinu, gde je 1831 — 1832. napisao i svoju autobiografiju.
Vreme između 1835 — 1839. proveo je u Srbiji, većinom u Kragujevcu, gde je u dvoru Kneza Miloša priređivao pozorišne predstave. Vujić je došao na poziv Kneza u jesen 1834. godine i postavljen je za direktora Knjažesko-srbskog teatra sa zadatkom da organizuje rad pozorišta. Prve predstave održane su u vreme zasedanja Sretenjske skupštine od 2. do 4. februara 1835. godine, kada su prikazani Vujićevi komadi uz muziku koju je komponovao Jožef Šlezinger.
Vujićev putopis „Putešestvije po Ungariji, Valahiji, Moldaviji, Basarabiji, Hersonu i Krimu“ (Beograd 1845.) sadrži zanimljiva zapažanja, često vrlo korisne podatke, ali je pisan nevešto i neknjiževno, suvoparno, gotovo samo dokumentarni.
Poslednje godine svoga života Joakim Vujić je proveo u Beogradu u oskudici. Ipak je bio živnuo videći da se u Srbiji sve više utvrđuje pozorište.
Umro je 8. novembra 1847. godine, očekujući prvi povezani primerak svoje nove knjige „Irina i Filandar“. Joakim Vujić je sahranjen u blizini crkve Svetog Marka na starom tašmajdanskom groblju u Beogradu.
***
Srbi "prečani" (Vojvođani) takođe su dali ogroman doprinos kulturi,nauci i uopšte zadužili su sveukupno srpstvo svojim djelima. Vojvodina je u sastavu matice Srbije tako da "prečani" nisu više kao u prošlosti osporavani i svrstani u "nemačkare" i tuđince. Niko ih više ni po kojem osnovu ne može svrstati u bilo koji državni ili nacionalni korpus osim srpskog, kao na primjer zaslužne Srbe iz Hrvatske ili Bosne i Hercegovine koje redovno prisvajaju i (prema potrebi) ubrajaju u svoje.
Zato, samo ukratko, nekoliko Srba - velikana iz Vojvodine:
Đuro Daničić
(Đorđe J. Popović, Novi Sad, 4. april 1825 — Zagreb, 17. novembar 1882)
Filolog, branilac Vukovih pogleda i veliki poštovalac njegovog rada, jedan od najznačajnijih radnika na proučavanju srpskog i hrvatskog jezika.
Svetozar Miletić
(Mošorin, 22. februar 1826 — Vršac, 4. februar 1901)
Advokat, gradonačelnik Novog Sada i jedan od najznačajnijih i najuticajnijih srpskih političara u Austro - Ugarskoj druge polovine XIX veka. Bio je predsjednik Družine za ujedinjenje i oslobođenje srpsko sa sjedištem na Cetinju.
Jovan Jovanović Zmaj
(Novi Sad, 6. decembar 1833 — Sremska Kamenica, 14. jun 1904)
Jedan od najvećih liričara srpskog romantizma. Po zanimanju bio je lekar, a tokom celog svog života bavio se uređivanjem i izdavanjem književnih, političkih i dečjih časopisa.
Lukijan Mušicki
(Temerin, 27. januar 1777 — Karlovac, 15. mart 1837)
Srpski vladika i pesnik.
Jovan Sterija Popović
(Vršac, 13. januar 1806 — Vršac, 10. mart 1856)
Srpski književnik. Smatra se osnivačem srpske drame. Prvi je i jedan od najboljih srpskih komediografa.
Georgije „Đura” Jakšić
(Srpska Crnja, 8. avgust 1832 — Beograd, 16. novembar 1878)
Srpski slikar, pesnik, pripovedač, dramski pisac, učitelj i boem.
Milica Stojadinović Srpkinja
(Bukovac, 6. jul 1828 — Beograd, 25. jul 1878)
Srpska književnica. Obrazovala se uglavnom sama, učeći strane jezike i sudelujući u književnom životu. Od njenih pesama objavljenih u tri knjige (1850, 1855, 1869), uspelije su prema zvaničnoj istoriografiji srpske književosti one intimnijeg karaktera. Značajan je njen dnevnik U Fruškoj gori I i II i prepiska sa Vukom Karadžićem i Minom Vukomanović.
Mihajlo Idvorski Pupin
(Idvor, 9. oktobar 1854 — Njujork, 12. mart 1935)
Srpski naučnik, pronalazač, profesor na Univerzitetu Kolumbija, nosilac jugoslovenskog odlikovanja Beli orao Prvog reda i počasni konzul Srbije u SAD. Bio je i jedan od osnivača i dugogodišnji predsednik Srpskog narodnog saveza u Americi. Takođe je dobio i Pulicerovu nagradu (1924) za autobiografsko delo „Od pašnjaka do naučenjaka“ (engl. From immigrant to inventor).
Mihajlo Pupin je tokom svog naučnog i eksperimetalnog rada dao značajne zaključke važne za polja višestruke telegrafije, bežične telegrafije i telefonije, potom rentgenologije, a ima i velikih zasluga za razvoj elektrotehnike. Takođe je zaslužan i za pronalazak Pupinovih kalemova.
Dobitnik je mnogih naučnih nagrada i medalja, bio je član Američke akademije nauka, Srpske kraljevske akademije i počasni doktor 18 univerziteta.
Đorđe Krstić
(Stara Kanjiža, 19. april 1851 — Beograd, 30. oktobar 1907)
Jedan od najpoznatijih srpskih slikara realista.
Vasa Živković
(Pančevo, 31. januar 1819 — Pančevo, 25. jun 1891)
Srpski pesnik i sveštenik. Između ostalog, napisao je i tekstove narodnih popevki „Rado ide Srbin u vojnike" i „Opao klikće sa visine".
Lazar Kostić - Laza
(Kovilj, 31. januar/12. februar 1841 — Beč, 26. novembar 1910)
Srpski književnik, pesnik, novinar, dramski pisac i estetičar.
Jovan Subotić
(Dobrinci, 30. januar/11. februar 1817 — Zemun, 16./28. januar 1886)
Advokat, srpski pesnik i političar.
Jovan Milenko Grčić
Srpski pesnik i doktor medicine rođen u Čereviću 9. decembra 1846. a umro 29. maja 1875. godine.
Stevan Sremac
(Senta, 11/23. novembar 1855 — Sokobanja, 12/25. avgust 1906)
Jedan od najznačajnijih i najčitanijih srpskih realističkih pisaca, akademik.
Isidora Sekulić
(Mošorin, 16. februar 1877 — Beograd, 5. april 1958)
Srpska književnica i akademik SANU.
Veljko Petrović
(Sombor, 4. februar 1884 — Beograd, 27. jul 1967)
Srpski književnik.
Uroš Predić
(Orlovat, 25. novembar/7. decembar 1857 — Beograd, 11. februar 1953)
Jedan od najvećih srpskih slikara realizma, pored Paje Jovanovića.
Stevan Vladislav Kaćanski - „Stari Bard“
(Srbobran, 19. decembar 1828./1. januar 1829—Beograd, 4/16. maj 1890)
Nacionalno-politički radnik, revolucionar, profesor gimnazije (Kragujevac i Beograd), i najpopularniji srpski patriotski pesnik u drugoj polovini 19. veka.[2][3] Najveći deo njegovih pesama je inspirisan poetskim snom o oslobođenju i ujedinjenju Srba
Marija Trandafil
(Novi Sad, 25. decembar 1816 — Novi Sad, 14. oktobar 1883)
Poznata srpska dobrotvorka, koja se ponekad naziva „najvećom srpskom dobrotvorkom”
Odlikovana je ordenom Crvenog krsta. Između ostalog, podigla je zgradu za sirotište u kojoj se danas nalazi sedište Matice srpske (od 1927.)
Aleksa Ivić
(Buđanovci, 23. decembar 1881 — Beograd, 23. novembar 1948)
Srpski istoričar i profesor na Pravnom fakultetu u Subotici (koji je u to vreme bio ispostava Pravnog fakulteta Univerziteta u Beogradu)
Petar Konjović
(Čurug, 5. maj 1883 — Beograd, 1. oktobar 1970)
Srpski kompozitor klasične muzike.Rođen je u Čurugu, a gimnaziju je pohađao u Novom Sadu, da bi, završivši četvrti razred, prešao u Srpsku učiteljsku školu u Somboru, u to vreme jedno od žarišta muzičkog života na ovome području.
Pored brojnih horova i solo pesama, Konjović je napisao i pet opera: operski prvenac „Ženidba Miloševa” („Vilin veo”), zatim „Knez od Zete” (prema Lazi Kostiću, 1929.), „Koštana” (1931, prerađena 1940. i 1949.), komična opera „Seljaci” (prema Veselinovićevom Đidu, 1952.) i poslednja opera „Otadžbina” (prema Vojnovićevom spevu Smrt majke Jugovića).
Milan Konjović
(Sombor,28. januara 1898. — Sombor, 20. oktobra 1993.)
Istaknuti srpski slikar 20. veka. Studirao je u Pragu i Beču, a živeo u Parizu od 1924. do 1932. Svojim opusom od 6.000 radova pripada vrhu srpske likovne umetnosti, uz afirmaciju svoga osobenog stila strasnog koloriste ekspresionističkog temperamenta. Kritičari su ga ponekad nazivali „poslednji fovista“.
Josif Marinković
(Vranjevo, 15. septembar 1851 — Beograd, 13. maj 1931)
Srpski kompozitor i horovođa, stvaralac prvenstveno lirskog senzibiliteta, jedan od najvećih kompozitora Srbije s kraja XIX i početka XX veka. Poput mlađeg savremenika Mokranjca, uglavnom je bio posvećen vokalnim žanrovima – solo pesmi i horovima. Marinković je romantičar, izraziti melodičar. Veliku pažnju posvećivao je korektnoj deklamaciji teksta, što je za njegovo vreme bio novi kvalitet u srpskoj muzici.
Marko Nešić
(Novi Sad, 2. mart 1873 — Novi Sad, 3. april 1938)
Jedan od najvećih srpskih kompozitora s kraja XIX i početka XX veka je bio berber, esperantista i tamburaš. Napisao je preko 200 kompozicija.
Isidor Bajić
(Kula, 16. avgust 1878 — Novi Sad, 15. septembar 1915)
Srpski kompozitor, učitelj i izdavač.
Grujić M. Radoslav - Srbi na austrijskom dvoru