Zapadni Srbi

Hercegovina - Ljubinje

Ljubinje je naseljeno mjesto i sjedište istoimene opštine u Republici Srpskoj, BiH. Nalazi se u Istočnoj Hercegovini na pola puta između Trebinja i Mostara. Prema preliminarnim podacima popisa stanovništva 2013. godine, u naseljenom mjestu Ljubinje ukupno je popisano 2.744 lica.

Prvi put se spominje u 14. vijeku, a kao naseljeno mjesto se prvi put izričito spominje u dokumentima 1404. godine.

Godine 1168. sve okolne srpske oblasti (Zeta, Travunija, Zahumlje i Neretvljanska oblast) je preuzeo Stefan Nemanja. Pod vlašću Nemanjića će i ostati sve do kraja dinastije. Rastko Nemanjić je u mladosti od oca Stefana Nemanje dobio Zahumlje na upravu. Još uvijek su u ovim krajevima živa mnogobrojna predanja vezana za Svetog Savu. Kasnije je područje Ljubinja bilo i u sastavu bosanske države Tvrtka I, a nakon njega se smjenjuju mnogi oblasni gospodari, do pada pod Turke.

Turska vladavina trajala je od 1466. pa sve do 1878. godine, kada ih smjenjuje Austrougarska. Na početku turske vladavine na ovim područjima Ljubinje je bilo centar za istočnu Hercegovinu čije su ingirencije dosezale na istoku do granice sa Crnom Gorom i na zapadu do Mostara, obuhvatajući i Mostar.

Na Berlinskom kongresu 1878. godine Austrougarska je dobila mandat da okupira Bosnu i Hercegovinu. Dana 14. avgusta 1878. godine austrougarska vojska je umarširala u Ljubinje, čime je okončana turska vladavina na ovim prostorima. Godine 1908. Austrougarska je izvršila aneksiju Bosne i Hercegovine, koja će ostati u njenom sastavu do kraja Prvog svjetskog rata. i konačnog oslobođenja 1918. godine kada je srpska vojska umarširala u Ljubinje.

Crkva u Ljubinju je napravljena 1867. godine. Građena je od kamena, ima zvonik na preslicu sa tri zvona, jedno je oštećeno u toku 1941. godine (Drugi svjetski rat). Crkva je prekrivena crijepom, više puta je obnavljana, kao i zadnji put 1998. godine. Drveni ikonostas popunjen je sa ikonama na platnu, koje se završavaju Hristovim Raspećem. Posebnu vrijednost ima Sv. Jevanđelje, koje crkva dobila iz Rusije zajedno sa litijom na kojoj je lik Hrista i Bogorodice, prilog Zorke Radonjić (1901.).[2] Uz crkvu je napravljena školska zgrada 1878. koja je 1959. nacionalizovana, a 1992. vraćena je crkvi, da bi 1998. zgrada bila renovirana.Odlukom iz 2005. godine crkva Rođenja Presvete Bogorodice u Ljubinju sa nekropolom stećaka je proglašena nacionalnim spomenikom.

Vrijeme odluke o gradnji hrama došlo je u danima kada je cijelo hrišćanstvo slavilo 2000 godina trajanja. Sve je upućivalo na slavu Rođenja Isusa Hrista, pa je i ovaj hram posvećen tom najvećem događaju za istoriju čovječanstva. Dana 11. juna 2000. godine osveštani su temelji građevine novog Sabornog hrama u Ljubinju prema projektu arhitekte Ljubiše Folića,[4] uz blagoslov episkopa zahumsko-hercegovačkog g. Grigorija i umirovljenog g. Atanasija. Na dan Rođenja Presvete Bogorodice koji je krsna slava stare crkve i opštine Ljubinje, 21. septembra 2004. godine, obavljeno je osveštanje novog Sabornog hrama.

Stanovništvo se u posljednjih petnaestak godina bavi uglavnom poljoprivredom. Glavna poljoprivredna kultura, duvan, u posljednje vrijeme doživljava najteže trenutke od njegovog dolaska na ove terene. Uzroci takvog stanja nalaze se u neorganizovanoj proizvodnji i otkupu od strane države tako da su poljoprivredni proizvođači prepušteni na milost i nemilost haosu tržišta i privatnim otkupljivačima. Stočarstvo kao grana poljoprivrede koja je nekada bila veoma razvijena u Ljubinjskom kraju palo je na nizak nivo zbog neplanskog klanja stoke u poslijeratnom periodu tako da je stočni fond desetkovan. Nekada poznati voćarski kraj trenutno ima nekoliko manjih plantaža višnje u fazi podizanja. Pravci razvoja poljorivrede trebali bi se kretati u podizanju voćarstva (jabuka, šljiva, višnja), vinogradarstva i obnovi stočarske proizvodnje.

nekad
sad